De meeste mensen kunnen tegenwoordig niet meer zonder. De mobiele telefoon is de navelstreng die hen verbindt met hun sociale omgeving. Het mobieltje is cruciaal om afspraken te maken en te verzetten, om te communiceren met familie en vrienden, om te laten weten hoe laat je thuis komt, om een noodsein uit te zenden. Sommige mensen hebben thuis zelfs geen vaste telefoonaansluiting meer. Bovendien fungeert het mobieltje als antwoordapparaat, SMS-machien, adres- en telefoonklapper, geluidsrecorder, fotocamera, etcetera. Wie z’n mobieltje kwijtraakt, is ontregeld en ontredderd. Toch zijn er veel scholen die niet aarzelen het mobieltje van leerlingen voor straf in beslag te nemen en het pas na een week terug te geven.
Ik kom tot deze bespiegeling naar aanleiding van die veertienjarige leerling van het Da Vinci College. Hij raakte buiten zinnen toen de school weigerde hem zijn mobieltje terug te geven dat drie dagen eerder door een leraar in beslag was genomen (BN/De Stem 19/2/2009). Op de website van deze Roosendaalse VMBO-instelling zijn de schoolregels niet gepubliceerd, maar er zijn scholen die mobieltjes zelfs afpakken als iemand zo’n apparaatje op zak heeft, ook al is het uitgeschakeld. Ik ben geen voorstander van strafregels schrijven, maar zo’n straf verdient verre de voorkeur boven dagenlange inbeslagname van het corpus delicti. Als je iemand een week het gebruik van z’n mobieltje ontzegt, — dat is net zo onmenselijk als confisquering van z’n fiets, of z’n portemonnee, of z’n bril, of z’n sleutelbos.
Bekijk gangbare schoolregels … (PDF)
In Groot-Brittannië lijdt de helft van alle mobielgebruikers aan het nomofobiesyndroom: de angst om digitaal onbereikbaar te zijn (Wikepedia 2008). Van de 14-jarige jongeren in Nederland heeft 98% een mobieltje; een op de drie jongeren tussen tien en veertien jaar kan zich geen leven zonder mobiel voorstellen en heeft liever een week geen zakgeld dan geen mobieltje (IPM Kidwise 2004). Zie ook het MeMo2-onderzoek van medio 2008 onder jongeren tussen 10 en 25 jaar, en een soortgelijk onderzoek van PanelWizard onder jongvolwassenen. Zonder mobieltje voelt bijna een kwart van de vrouwen zich ‘ellendig en eenzaam’ (tegen 11% van de mannen). En 46% van de vrouwen voelt zich ‘compleet verloren’ als ze geen toegang hebben tot het telefoonboek van hun mobieltje (tegen 37% van de mannen).